25 sep 2022 - 21 mei 2023
30 jaar Bijlmervliegramp - Herdenken in generaties
Collecting the City #2
25 sep 2022 - 21 mei 2023
Amsterdam Museum aan de AmstelHerdenken in Generaties
In deze twee editie van Collecting the City is een van de thema's de vliegtuigramp die plaatsvond in de Bijlmer. Op 4 oktober 2022 is het precies dertig jaar geleden dat een Boeing 747 van luchtvaartmaatschappij El Al neerstortte op de flats Groeneveen en Klein-Kruitberg in de Amsterdamse Bijlmermeer. Een ingrijpende gebeurtenis die veel mensen vandaag nog steeds met zich meedragen. De expositie geeft het gevoel dat Amsterdammers bij de ramp hebben weer. Hoe herdenken zij? En op welke manier verwerken verschillende generaties dit trauma?
Deze kleine tentoonstelling opent op 25 september en is onderdeel van het project Collecting the City. Dit project ‘verzamelt’ en presenteert het Amsterdam Museum samen met gemeenschappen, particulieren en instellingen uit Amsterdam de verhalen en objecten van de stad van nu.
Shock, verdriet en ongeloof
In de tentoonstelling wordt een idee geschetst van het ongeloof, de shock en het verdriet waar veel bewoners van de Bijlmer mee te maken kregen. Dit gebeurt aan de hand van koppen van kranten die op 5 oktober verschenen - ‘Vuur, dood, chaos’ en ‘Ineens ging hij op zijn kant en recht omlaag’ - en door op doek getranscribeerde gesprekken die de meldkamermedewerkers van 112 van die avond voerden. Ook zijn tekeningen van basisschoolleerlingen van toen te zien. De tekeningen geven inzicht hoe kinderen deze gebeurtenis ervaren hebben. Drie docenten die kinderen destijds middels tekenen hun trauma wilden laten verwerken blikken nu terug.
Herdenken
Naast twee brokstukken van het vrachtvliegtuig die zijn gevonden en bewaard door particulieren zijn er ook kunstwerken over de Bijlmervliegramp te zien. Zo maakte kunstenaar Samuel Sarmiento (Venezuela, 1987) als eerbetoon aan de slachtoffers het schilderij ‘De boom die alles zag – El arbol que lo vio todo’ en laat kunstenaar Fatric Bewong (Ghana, 1981) in een video-installatie zien hoe de ramp vandaag de dag wordt herdacht binnen de gemeenschappen. Beide kunstenaars zijn verbonden aan CBK Zuidoost, centrum voor actuele beeldende kunst vanuit een interculturele, inclusieve invalshoek. Aan het einde van de tentoonstellingszalen worden alle bezoekers uitgenodigd om, naar idee van Tess van Zalinge, gezamenlijk een geborduurd lappendeken van herinneringen te maken.
Waar was jij op 4 oktober 1992?
Totstandkoming via stadsgesprekken
Samen met Imagine IC, de in Zuidoost gevestigde erfgoedinstelling, luisterde het Amsterdam Museum in diverse stadsgesprekken naar Amsterdammers die met het museum over de ramp wilden praten. De inhoud van die gesprekken vormde de basis van deze tentoonstelling; de expositie gaat over het gevoel die Amsterdammers bij de ramp hebben, hoe zij herdenken en de manier hoe verschillende generaties dit trauma samen verwerken. Een tentoonstelling júíst in het centrum van Amsterdam zodat er, naar de wens van bewoners, ook buiten de grenzen van het stadsdeel meer bewustzijn wordt gecreëerd.
Collecting the City #2
Tot 2025 is Collecting the City dé plek waar het Amsterdam Museum onze levendige stad 'verzamelt' en presenteert, in samenwerking met verschillende partijen en groepen in de stad. In die periode delen buurtmusea, netwerken, lokale kunstenaars en bevlogen bewoners hun verhalen en objecten over de stad Amsterdam.
Elk half jaar worden nieuwe makers uitgenodigd om hun ideeën te tonen. Denk aan een vernieuwend perspectief op het verleden, een mooi of pijnlijk moment in het heden of een nieuwe toekomstvisie op de stad. Vaste partner is de stichting Museum om de Hoek waartoe 23 buurtmusea uit Amsterdam behoren. Zij hebben in totaal drie zalen tot hun beschikking.
Mede mogelijk gemaakt door
De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door het VSBfonds, Gemeente Amsterdam, Imagine IC en CBK Zuidoost.