Maak een ode
English
Persoon op bankje met een poncho over het hoofd

Uitgelicht

(T)huisloos in de stad

Verhalen van de straat

14 feb - 1 jun 2025
Amsterdam Museum aan de Amstel

Ode aan Amsterdam's female korfball players | Deze sport heeft wereldwijd bijgedragen aan de emancipatie van de vrouw

Door Henk Penseel20 juli 2024
Het Amsterdamse 12-tal met twee reserves van Volhardig 3, het latere Archipel

Het Amsterdamse 12-tal met twee reserves van Volhardig 3, het latere Archipel

Ode aan Amsterdamse korfbalsters

Amsterdamse korfbalsters zijn voorlopers van de emancipatie van de vrouw. Nog voordat de vrouwen in ons land actief mochten stemmen (in 1919), deden ze dit wel over de opstelling van hun twaalftal, waarin zes vrouwen en zes mannen speelden. Want in 1903 worden al de eerste korfbalwedstrijden in Amsterdam gespeeld. In 1912 is er ook al een vrouwelijke scheidsrechter. Het aantal verenigingen groeit snel. Vanaf die tijd is korfbal uniek in de wereld, een gemengde teamsport, waarbij mannen vrouwen dezelfde rechten en plichten hebben. 

Zowel de dames als de heren droegen in de eerste jaren niet de meeste makkelijke kleren. De dames lange rokken en de heren lange broeken met bretels. Maar ook hier waren de Amsterdamse dames voorloper als je dat vergelijkt met andere sporten. Want zij gingen met de mode mee, droegen mutsjes in de jaren dertig (zie foto) en waren de eersten met korte rokjes, sportief en toch elegant. 

Het gemengd sporten zorgde ook voor vriendschappen, die weer konden leiden tot huwelijken. Daarom werd ook wel gezegd dat als je ging korfballen, je de huwelijksmarkt betrad. Het waren ook hier vaak de vrouwen die het initiatief namen. Alleen begon je meestal jong en dacht je alleen maar aan die leuke sport. 

De korfbalsters hebben wel moeten knokken om niet alleen ondersteunend te zijn bij het spel.

In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw had Amsterdam de hegemonie van het korfbal in ons land. Als bewijs de interlandwedstrijd tussen België en Nederland in de zaal (sinds 1966 met twee in plaats van met drie vakken): meer dan de helft van het team komt uit Amsterdam, onder wie drie van de vier korfbalsters.

De korfbalsters hebben wel moeten knokken om niet alleen ondersteunend te zijn bij het spel. Ze werden nog wel eens ‘paaldame’ genoemd, omdat ze de schoten van de mannen moesten afvangen. Ze waren vanaf de start van het korfbal zeker wilsbekwaam, waar getrouwde vrouwen tot 1956 moesten wachten toen de wet op de handelingsonbekwaamheid werd afgeschaft. Vanaf die tijd mochten vrouwen zonder toestemming van hun man niet werken, geen bankrekening openen. Korfballen was gelukkig al die jaren echter geen probleem.

Korfbal wordt nu in 69 landen wereldwijd gespeeld. Dat deze sport wereldwijd heeft bijgedragen aan de emancipatie van de vrouw is mede te danken aan de Amsterdamse korfbalsters.

Over

Ode by Henk Penseel to Amsterdam's korfball players.

Het Amsterdamse 12-tal met twee reserves van Volhardig 3, het latere Archipel

Amsterdam's female korfball players

Amsterdamse korfbalsters waren de eersten die gezamenlijk gingen sporten en dat nog steeds doen, een voorbeeld voor de hele wereld!

Tags

Maak een ode
  • Zien & Doen
  • Verhalen & Collectie
  • Tickets & Bezoek
  • Tentoonstellingen
  • Rondleidingen
  • Families
  • Onderwijs
  • Nieuws
  • Nieuwsbrief
  • Publicaties
  • AMJournal
  • Vrouwen van Amsterdam

Hoofdpartners

gemeente amsterdam logo
vriendenloterij logo

Hoofdpartner Educatie

elja foundation logo
  • © Amsterdam Museum 2025