Ode aan GerdaLentenHavertong | Lichtend voorbeeld

Amsterdam, 31 augustus 2024

Geachte mevrouw LentenHavertong, lieve Gerda en peettante ‘Peetje’,

We kennen elkaar nog niet persoonlijk, toch kwam u direct in mijn gedachten om u een ode te brengen, omdat Amsterdam volgend jaar 750 jaar wordt. U bent voor mij een van de vrouwen wier leven met Amsterdam verbonden is, ook al heeft u ook op zoveel andere plekken geleefd. U heeft zo’n mooie stem, een om bij weg te dromen. Als kind heb ik Sesamstraat helaas niet meegemaakt, ik was al wat ouder. Toch zijn uw optredens, zang, dictie, uitspraak en stem in mijn herinnering gegrift. Bij het voorlezen voor kinderen en ouderen heb ik u in gedachten en hoop over te kunnen brengen hoe belangrijk de gesproken taal voor ons allemaal is: om met elkaar in gesprek te zijn!

U bent op 23 oktober 1946 in Paramaribo geboren en woonde samen met uw ouders en de andere kinderen. U hield al vroeg van zingen en dat ging goed samen in de Evangelische Broedergemeente. Ik ken de EBG van de Koningskerk, hier in de Watergraafsmeer, waar zoveel gastvrijheid is. Op 21 mei 1966 kwam u in Nederland aan om te studeren en de Hoofdakte en het Onderwijzersdiploma te halen. U kwam niet naar Amsterdam, maar woonde ‘op stand’ in Den Haag. In 1974 behaalde u de ‘Middelbare Akte Pedagogiek’ met als specialisatie Onderwijskunde. Deze opleiding volgde u in Amsterdam. Gelukkig... toch Amsterdam. 

U keerde daarna terug naar Suriname om daar het onderwijs in te gaan. U bent politiek geëngageerd: in 1975 werd Suriname onafhankelijk en u wilde samen met vrienden het land helpen op te bouwen. Toen u 30 jaar was, is uw dochter Zuléma geboren. U heeft steeds uw aandacht en liefde gericht op het welzijn van kinderen, vrouwen en het onderwijs en zette u hiervoor in. In 1976 werd u uitgeroepen tot Zangeres van het jaar in Suriname en in de film ‘Kon hesi baka – Kom gauw terug’ zong u een lied in het Sranantongo. Ik merk inmiddels dat zingen ook een middel is om een taal te leren.

In 1979 keerde u terug in Nederland en werd professioneel artiest. U stond in het theater, was op de tv en in films te zien en als voice-over te horen. U presenteerde de Culturele Surinaamse Vrouwenmanifestatie rondom Sophie Redmond en gaf daar een one woman show. Vanaf 1985 speelde u mee in Sesamstraat, waar uw rol zich gaandeweg veranderde van jonge vrouw ‘Gerda’ naar peettante ‘Peetje’.

Ik kan me de schok nog herinneren, toen u in september 1995 een ernstig auto-ongeluk kreeg, waarna u een lange tijd moest revalideren. Gelukkig bent u er bovenop gekomen. U trad daarna weer op en was verteller bij veel concerten, ook bij The Passion in 2016. Wat had ik graag de voorstelling ‘De tranen van Den Uyl’ willen bijwonen, waarin u speelde met Wouter Bos, ds. Rudy Polanen en Kenneth Herdigein en vele anderen. U heeft gigantisch veel gedaan op zoveel uiteenlopende vlakken van de Surinaamse en Nederlandse cultuur. Ook roldoorbrekend, omdat u niet te benauwd was om een mannelijke theaterrol te vervullen, zoals die van Kreon in het stuk ‘Antigone’.

In 1987 nam u openlijk stelling tegen zwarte piet, door in een uitzending van Sesamstraat aan te geven dat elk jaar met de komst van Sinterklaas in Nederland zwarte mensen van jong tot oud uitgescholden worden voor zwarte piet. Dat dit écht niet normaal is en zeer kwetsend voor zwarte mensen. De veel gebezigde uitdrukking dat schelden geen pijn doet, is volledig achterhaald. De huidige politiek in Nederland boezemt mij angst in, dus laten we altijd waakzaam blijven met mekaar!

Ter nagedachtenis aan uw moeder die aan dementie leed, heeft u stichting Wiesje opgericht, naar haar vernoemd en bent u de voorzitter van de Nederlandse afdeling. Doel is om deskundige opvang te bieden aan mensen met dementie. In 1999 werd het Kenniscentrum over dementie in Paramaribo gestart, intussen overgeheveld aan Stichting Alzheimer Suriname. Inmiddels staat er Woonzorgcentrum Wiesje, dagcentrum voor begeleiding, verzorging, de algehele daginvulling. Sinds 2015 de eerste woonunit voor 24-uursopvang, zeven dagen per week en in 2020 opening van de exclusieve dagopvang ruimte voor 25 cliënten. Zo belangrijk! Mede dankzij uw inzet!

Door middel van deze ode wil ik u graag bedanken vanuit Amsterdam, 750 jaar oud, voor uw bijdrage aan onze samenleving, hier in Amsterdam, in Nederland en in Suriname. 

Alle goeds gewenst, graag tot ziens en hartelijke groeten,

Carin te Hoonte, 

Taalvrijwilliger Amsterdams Buurvrouwen Contact, Geheugen van Oost, verpleegkundige dementie n.p.