Maak een ode
English
Persoon op bankje met een poncho over het hoofd

Uitgelicht

(T)huisloos in de stad

Verhalen van de straat

14 feb - 1 jun 2025
Amsterdam Museum aan de Amstel

Ode aan Henriëtte van Weelde | Oprichtster van de Poezenboot

Door José Stolp25 september 2024
Mevrouw H. van Weelde op de Poezenboot op de Singel in Amsterdam 1986 foto Nationaal Archief Roland Gerrits Anefo

Mevrouw H. van Weelde op de Poezenboot op de Singel in Amsterdam, 1986, foto Nationaal Archief Roland Gerrits Anefo

De Poezenboot is bekend bij iedereen zelfs over de hele wereld. Maar weten mensen ook dat Henriëtte van Weelde de oprichtster van deze wereldberoemde boot is? Zij werd in op 3 april 1915 geboren in Den Helder. Zij verhuisde naar Amsterdam waar zij met haar man op de Herengracht ging wonen. Zij was altijd al een groot dierenliefhebber maar hield vooral ontzettend veel van poezen. In 1966 vond zij voor haar deur een moederpoes met kittens naast de boom tegenover haar woning. Zij nam de taak op zich om de poes met kittens te verzorgen in haar huis. Enfin, er kwam een volgende zwerfkat binnen en nog één en nog één... Al snel stond ze bekend als de kattendame en werd ze benaderd als mensen niet meer voor hun kat konden zorgen. 

De eerste boot in 1968    

Haar woning was niet zo groot, maar wel hadden de katten een eigen terras én een dakterras, maar uiteindelijk kwam daar toch het moment dat de ruimte te klein werd voor al die katten. Ze besloot een woonboot te kopen, een Tjalk en deze werd aangeschaft in 1968. Indertijd waren er nog geen vergunningen nodig, om poezen op te vangen en kon zij de boot aanleggen aan de Singel. Er was nu niet alleen een huis vol katten, maar ook nog een woonboot gelegen t.o. Singel 40. De Tjalk werd ingericht en geschikt gemaakt voor de opvang van katten. Kooien er in, de binnenruimte verdelen in aparte kamers enzovoorts... 

En al snel na de ingebruikname kwamen de eerste katten binnen. Vondelingen, afstandskatten en katten die niet meer gewenst waren. Liefdevol werden ze opgevangen. Mensen kwamen helpen met de verzorging van al die katten, de eerste vrijwilligers, wat hard nodig was! Judith Gobets was een van de allereerste vrijwilligers. Zij is al sedert haar tienerjaren betrokken bij de Poezenboot. Henriëtte en haar man hadden geen kinderen en Judith vertelde me, dat Henriëtte zo bezig was met de opvang van de poezen met hun kittens dat haar man wel eens vond dat hij te weinig aandacht kreeg. Henriëtte was een dame die zich graag extravagant kleedde en tot op hoge leeftijd haarstukjes droeg, die ze bestelde bij een kapperszaak in Amstelveen. Zij ging ook graag uiteten. Henriëtte leed wel eens onder de verantwoording die zij voelde voor de poezen die zij opving. Zij hield zoveel van ze, dat ze ze maar heel moeilijk af kon staan aan mensen die ze op wilde vangen. Na een aantal slechte ervaringen van mensen die de poezen niet goed verzorgden, of gewoon dropten voor de Poezenboot, vertrouwde zij niemand meer. Zij kreeg het met de Gemeente aan de stok omdat ze teveel poezen huisvestte op de boot. Gelukkig is het nu wel verbeterd en zijn er minder zwerfkatten en worden katten vaker gesteriliseerd en gecastreerd. Ook worden ze gechipt zodat de eigenaar van de poes terug te vinden is. Henriëtte is zolang als zij de boot had, nooit op vakantie geweest zelfs niet met haar goede vriendin Jet. Ze wilde de poezen absoluut niet alleen laten.

Hoe het verder ging. Een dakterras, een Tjalk en een tweede boot

Binnen 3 jaar na de ingebruikname van de Tjalk werd het ook daar te krap. En wat de eerste keer lukte, moet in 1971 nog een keer lukken, zal Henriëtte gedacht hebben. Een tweede boot werd aangeschaft en ingericht en kwam vlakbij de eerste boot te liggen nl t.o. 20. Men kwam niet alleen om katten te brengen of te halen maar ook gewoon om even te kijken hoe het er allemaal aan toe ging. Een drijvende kattenopvang, dat was uniek! 
De Tjalk heeft ongeveer 10 jaar trouwe dienst gedaan en werd eind 1979 vervangen door een Ark. En omdat de Ark op de werf speciaal gebouwd werd voor de opvang van katten, voldeed deze boot gelijk aan alle eisen die eraan gesteld dienden te worden. En die Ark lag tot 2-10-2023 op dezelfde plek. Door crowdfunding is er vanaf die datum een nieuwe boot gekomen, die heel duurzaam is en jaren mee kan. In 1986 heeft Henriëtte een zilveren eremedaille ontvangen van koningin Juliana en is zij verbonden aan de orde van Oranje-Nassau, een onderscheiding voor haar bijzondere diensten. Er kwamen op een gegeven moment ook bekende Nederlanders naar de Poezenboot zoals Majoor Boshardt en Annie MG Schmidt.

Stichting de Poezenboot is een feit in 1987

Niemand had indertijd kunnen bedenken dat die ene moederpoes aan de voet van de oprichting zou staan van een inmiddels wereldbekende kattenopvang. In overleg met diverse controlerende gemeentelijke instanties werd besloten om van de opvang een echte Stichting te maken.  In 1987, om precies te zijn op 3 juni, werd de stichting opgericht. Over de naam hoefde men niet lang na te denken: De Poezenboot. 

Henriëtte van Weelde is overleden 

Henriëtte van Weelde is 21 mei 2005 op 90 jarige leeftijd overleden. Tot op hoge leeftijd bleef zij nog begaan met de Poezenboot en tippelde zij er vanaf haar woning aan de Herengracht naar toe. Toch moesten de werkzaamheden voortgezet worden en langzaam aan werd het stokje overgedragen aan Judith. Judith was mantelzorger voor Henriëtte en heeft haar helpen verhuizen naar St. Jacob aan de Plantage Middenlaan, toen zij niet meer zelfstandig kon wonen. 

 

Bron: interview Judith Gobets van de Poezenboot en website Poezenboot.

 

Over

Ode van José Stolp aan Henriëtte van Weelde.

Mevrouw H. van Weelde op de Poezenboot op de Singel in Amsterdam 1986 foto Nationaal Archief Roland Gerrits Anefo

Henriëtte van Weelde

Oprichter van Stichting De Poezenboot in Amsterdam.

Tags

Maak een ode
  • Zien & Doen
  • Verhalen & Collectie
  • Tickets & Bezoek
  • Tentoonstellingen
  • Rondleidingen
  • Families
  • Onderwijs
  • Nieuws
  • Nieuwsbrief
  • Publicaties
  • AMJournal
  • Vrouwen van Amsterdam

Hoofdpartners

gemeente amsterdam logo
vriendenloterij logo

Hoofdpartner Educatie

elja foundation logo
  • © Amsterdam Museum 2025