Ode aan Mathilde Willink | Muze van ons Amsterdam

Lieve Mathilde,  

In de opening van de serie Pose is er een segment waarin transvrouwen van kleur een museum in New York bezoeken om op zoek te gaan naar mooie outfits ‘om te lenen’ voor het bal. In een van de scènes herkent een van hen (Angel) zich in een oude Egyptische sculptuur. Dat was zo'n aangrijpende scène, die resoneerde diep en bleef me bij.  

Twee jaar geleden had ik het genoegen om een rondleiding te geven in het Amsterdam Museum, in relatie tot queer history. Terwijl ik door de collectie liep en deze bewonderde, was ik aangenaam verrast om een van jouw jurken te zien. Het was als een religieuze ervaring om je jurk daar te zien, als onderdeel van de geschiedenis van deze stad die we allebei thuis hebben genoemd. Sindsdien, en bij elk bezoek, ga ik ernaar terug. Ik sta voor je mooie, lange en rijk versierde jurk, zoals je voor een heilig object staat. Net zoals de vrouwen van Pose zichzelf zagen in de oude beelden, zie ik mezelf in de geest van jouw jurk.  

Ik leerde je kennen in 2020. Tijdens het zappen langs kanalen stuitte ik op een documentaire over de supergetalenteerde Fong Leng en begon deze te kijken. Terwijl ze over haar kunst praatte – zoals ze haar ontwerpen terecht noemt –, toonde het scherm beelden van een zeer mooie en flamboyante vrouw die nonchalant door de straten van Amsterdam liep en poseerde voor een schilderij. Daar was ze: Mathilde Willink. Ik herinner me je flamboyante outfit, je lange blonde manen opzij geklapt in een absurde paardenstaart, en je make-up die popachtig en schandalig was – zelfs voor de jaren zeventig. Maar ik herinner me vooral je houding: een meisje dat plezier heeft, gewoon doet alsof ze volwassen is. Ik kon niet stoppen met je te bewonderen. Ik was verslaafd en begon je te onderzoeken.  

Hoe meer ik weet over je leven, hoe meer ik denk dat het een deel van mijn leven weerspiegelt en dat van veel transvrouwen zoals ik, vrouwen die naar Amsterdam zijn gekomen op zoek naar geluk en levensvreugde, naar de kans om zichzelf te kunnen zijn. Er zijn zoveel parallellen tussen jouw verhaal, mijn verhaal en het verhaal van mijn transzussen. Van het gebrek aan liefde thuis, het gevoel onbegrepen te worden en het meer van de wereld willen zien tot de liefde voor het mooie en het vrouwelijke.  

Op een vergelijkbare manier als mijn trans-sisters en ik was je in de ogen van velen niet volledig menselijk, maar een object om over na te denken, om inspiratie uit te halen of om naar te verlangen. Je had een intens verlangen om lief te hebben, te leven en gezien te worden. Hoewel ik me afvraag of de wereld om je heen je echt heeft gezien, of verdwaald is geraakt in de fijne stoffen van de persona die je prachtig hebt geconstrueerd. Net zoals je je afvraagt wat er achter de prachtige foto's van transvrouwen op Instagram schuilgaat, vraag ik me wel af wie Mathilde onder al je lagen echt was.  

Zoals velen van ons transmeisjes kon je niet onzichtbaar zijn of jezelf bagatelliseren, zelfs niet als je het probeerde. Mathilde, jij bent het perfecte voorbeeld van hoe het is om je natuurlijke flamboyantie te omarmen en voor je te laten werken. Net als wij transvrouwen verwierp je de gevestigde maatstaven en creëerde je je eigen canons. Je creëerde je eigen persona, een muze in dienst van de kunst. Ja, ik denk dat trans- en cisvrouwen kunstwerken zijn. Maar ook kunst moet in haar totaliteit begrepen worden, en niet alleen op een oppervlakkige manier. Mathilde, ik vraag me af of je je begrepen voelde, of dat je het gevoel had dat mensen je alleen als een object zagen. Een wandelende en ademende kunstinstallatie.  

In de meest nauwkeurige toevalligheden lijken ook jouw levensgebeurtenissen na 1975 op de gebeurtenissen en de dieptepunten van mijn leven en dat van velen in mijn kringen. Amsterdam is zeker gastvrij, maar soms ook wreed in de behandeling van ons. De gebeurtenissen in je laatste jaren, en hoe je jezelf probeerde te vinden in de chaos van het onbekende, zijn iets waarin ik me maar al te goed herken. Maar laten we niet stilstaan bij de verdrietige tijden, laten we je leven vieren.  

Je verliet ons op je negenendertigste, alleen om onsterfelijk te worden. Altijd mooi, altijd iconisch – een geval van een Dorian Gray aan de Amstel. Laten we vieren dat je eeuwig uniek bent. Een mode-icoon, een muze voor velen. Mathilde, net als wij, wilde je erbij horen, iets moois zijn om bewonderd te worden.  

Mathilde, je wordt bewonderd, je bent voor altijd een muze van ons Amsterdam.  

Vandaag vier ik de kleur die je aan deze stad hebt gegeven, de zwier en de schoonheid van je uniciteit.  

Alejandra Ortiz