Ode aan Rebecca Gomperts | Strijder voor abortusrechten

“Fighting for what is right, makes life worth living”, aldus Aletta Jacobs in 1921, een Nederlandse arts, feministe en pacifiste. Woorden die ook uit de mond van de in Paramaribo geboren Rebecca Gomperts hadden kunnen komen. Zij heeft terecht de Aletta Jacobs Prijs 2022 van de Rijksuniversiteit Groningen mogen ontvangen vanwege haar strijd voor abortusrechten en de toegang tot veilige en legale abortus voor vrouwen wereldwijd. Al 40 jaar strijdt Rebecca vanuit Amsterdam als arts, feministe en activiste op indrukwekkende wijze voor abortusrechten. Net als Aletta Jacobs zet zij zich moedige en onvermoeibaar in voor vrouwen over de hele wereld. Want het was én is geen gevaarloze strijd. Door controversieel en creatief te handelen, en doordat zij voor de duvel niet bang is, heeft zij ervoor gezorgd dat abortus in veel landen hoog op de politieke agenda is gekomen. 

Zoals Aletta Jacobs zich jarenlang inzette voor vrouwen in de volkswijken van Amsterdam die geen toegang hadden tot medische zorg en voorlichting, zo helpt Rebecca in Amsterdam en wereldwijd vrouwen door het geven van informatie, cursussen en medicatie. En zoals Aletta het pessarium als voorbehoedsmiddel introduceerde waardoor vrouwen een keuze kregen, zo introduceerde Rebecca de abortuspil in vele landen als een veilig en effectief middel tot geboortebeperking. Als oprichter van Women on Waves stond Rebecca in 2020 in de lijst met de honderd meest invloedrijke mensen in de categorie pioniers van het tijdschrift Time.

De strijd van Rebecca is nog steeds hard nodig. Wereldwijd eindigt bijna een op de drie zwangerschappen in abortus, maar tegelijkertijd neemt de toegang tot veilige abortus in veel landen af. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, waar steeds meer staten strenge abortuswetten invoeren.  Volgens Rebecca is abortus geen medische kwestie, maar een mensenrecht dat wereldwijd wordt geschonden. Sinds het beschikbaar komen van de abortuspil is moedersterfte door een onveilige abortus in twintig jaar tijd gedaald van 100.000 naar 25.000 per jaar. 

Hoewel ze met haar activisme veel heeft bereikt, is haar werk nog lang niet klaar. Gomperts: ‘Dat zoveel vrouwen nog steeds geen toegang hebben tot abortushulpverlening is een groot sociaal onrecht. Dat komt aan de ene kant door de wetgeving in een land, maar ook geld speelt een grote rol. Als je geen geld hebt en geen fatsoenlijke zorgverzekering, kun je een abortus niet betalen. Vrouwen die dan noodgedwongen toch een kind krijgen, leven jaren later vaak nog steeds in armoede. De beste manier om mensen arm te houden is ze te dwingen kinderen te krijgen waar ze niet voor kunnen zorgen. Alleen geprivilegieerde vrouwen met geld en informatie hebben wel toegang tot abortus, ook als het in hun land verboden is.’