Ode to Aaïcha Bergamin | That your life has not passed without meaning

Lieve Aaïcha, 

Elke keer wanneer ik door de Warmoesstraat fiets denk ik aan jou. Aan hoe je op het politiebureau gedwongen werd, je elegante verentooi en baljurk uit te trekken. Levendig wist je te vertellen, hoe de politieagenten naar je naakte lijf wezen, en heel hard begonnen te lachen. Je had geen rechten, geen poot om op te staan, want tot diep in de jaren 70 verbood de wet om ‘in de kleding van het andere kunne’ te verschijnen. Een verbod waar je je met hand en tand tegen hebt verzet. 

Hier in het Wallengebied kleurde jouw vrolijke verschijning de straten in de jaren 50 van de vorige eeuw. Als prostituee en hoerenmadam moest je aan de slag, er was voor transgender vrouwen simpelweg geen  andere manier om een inkomen bij elkaar te sprokkelen. Hoe anders is het bijna zeventig jaar later. Want hier vlakbij, had ik in 2017 mijn eerste Amsterdamse bijbaantje in de Nieuwe Kerk als museummedewerker, gewoon zoals elke andere student van mijn leeftijd. Op mijn fietsje naar mijn studie Europakunde aan de UvA. Mijn eerste zoen was hier niet ver vandaan, op het Leidsche Plein, met een hele lange jongen genaamd Robin. Ik kan dat, hier in alle vrijheid doen, zonder vernederd en uitgelachen te worden door de politie. Dat had zonder jouw bijdrage zeker niet kunnen gebeuren. 

In de jaren 70 mocht je eindelijk onder het mes, de vrouw zijn zoals je dat altijd al was. Wat maar weinig mensen weten, is dat lange tijd, transvrouwen voor hormonen aangewezen waren op de zwarte markt, met alle gevaren van dien. Ook voor operatie, moest je naar het buitenland, om ergens in een achterkamertje, overgeleverd aan een hobbyende dokter, te hopen dat het goed kwam. En had je alsnog op je paspoort een dikke vette M staan. Een kenmerk waardoor je alsnog, bij het zoeken van een huis, het hebben van een baan, de deur gewezen werd.

Dat accepteerde jij niet. Want jouw gender affirmerende operatie, ben je naar de rechter gestapt. Om daar te vechten om ook de rest van de maatschappij eens mee te krijgen met wat jij allang weet: jij bent, gewoon zoals elk ander, ook een gewone vrouw. Die strijd heeft een steentje bijgedragen aan een officiële wetswijziging door de Tweede Kamer in 1985: trans personen konden nu officieel hun gendermarker aanpassen. 

Alhoewel je die ‘gewone’ vrouw was, kon je die ‘gewone’ dromen niet verwezenlijken, omdat de maatschappij nog mijlenver achterliep. Alhoewel er nog genoeg strijd te leveren is, is dat nu, mede door jouw inzet, anders. Wij zijn jouw niet vergeten, en het is tijd om jou te eren. Mijn belofte aan jou Aaïcha, is dat ik dit politiebureau ooit ga opkopen en onder jouw naam een huis voor transvrouwen van maak, een huis waarin ze kunnen dansen, hun eerste vriendje krijgen, hun dromen mogen volgen en een prachtig leven voor zichzelf kunnen opbouwen. Een ode aan jou, lieve Aaïcha, dat jouw leven niet zonder betekenis voorbij is gegaan. 

Liefs, 
Tammie